Pro Evolution Soccer يا Winning Eleven نام عنوانی آشنا برای همه است که هر ساله در ماه مهر توسط شرکت Konami عرضه میشود. این سری بر روی نسلهای قبلی کنسولها طرفداران زیادی داشت و همه را مجذوب خود میکرد ولی در چند سال اخیر این بازی با ورود به نسل جدید کنسولها چه از لحاظ فروش و چه از لحاظ نظرات منتقدین و تعداد طرفداران، پسرفت کرد و هر سال وعدهی تغییراتی مثبت در نسخهی بعد میداد، ولی تغییر خاصی ديده نمیشد. پيش از عرضهی نسخهی 2011 نيز تيم سازندهی اين بازی دوباره وعدهی حل مشکلات را در نسخهی بعدی اما به شكل متفاوت و جدیتر داد و اظهار داشت كه آنها نسل جديد را به خوبی شروع نكرده بودند ولی اين نسخه ديگر مثل عناوين قبلی نخواهد بود. حال باید ببینیم که آيا اینبار این شرکت به وعدهی خود وفا کرده است یا باز هم وضعيت همانند سابق است؟!

اصلیترین و مهمترین قسمت یک بازی شبیه ساز فوتبال گیم پلی آن است که میتواند بازیباز را به انجام بازی تشویق کند و بازی را از تکراری شدن دور سازد. در چند سال اخیر گیم پلی این سری دچار تغییرات زیادی نمیشد ولی در این نسخه تغيیرات مفید و بسيار خوبی در گیم پلی انجام گرفت است. بهترین تغییر انجام شده در گیم پلی، سیستم پاس کاری 360 درجه است که به خوبی در بازی گنجانده شده. این سیستم به شكلیست که بازیباز میتواند توپ را به هر جایی که میخواهد و با هر قدرتی که لازم است ارسال کند و به همین دلیل دیگر به آسانی هر توپی به مقصد نمیرسد.
یکی از بزرگترین مشکلات در گیم پلی نسخهی قبل بازیکنان برتر و سرعتی بودند که میتوانستد به راحتی و با دریبلهای ساده از کنارههای زمین نفوذ کنند و به راحتی گل بزنند، در این نسخه دیگر نمیتوان مانند قبل این کار را کرد و گذشتن از خط دفاعی مشکلتر شده و حتی اگر از کنارهها بتوانید نفوذ کنید، دیگر نمیتوانید مثل نسخهی قبل با یک پاس بلند هوایی توپ را به راحتی بالای سر مهاجم بفرستید و گل به ثمر برسانید. در دریبل دیگر فقط سرعت کارآمد نیست بلکه قدرت بدنی نیز عامل مهمی است تا در نبردهای فیزیکی نقش بر زمین نشوید و در مجموع بازی در نبردهای تن به تن پیشرفت خوبه داشته است.
یکی دیگر از تغییرات گیم پلی، کمتر شدن نه چندان محسوس سرعت بازی است که سازندگان با گذاشتن قسمتی در منوی بازی، به بازیباز توانایی انتخاب سرعت بازی را دادهاند که کسانی که خواهان سرعت بیشتر هستند، به خواسته خود برسند و از بازی ناراضی نشوند. دیگر تغییر در هود (HUD) پایین صفحه است که اینبار فقط رادار بازی نمایان است که میتوان آن را نیز حذف کرد و دیگر محتویات هود پایین بازی در نسخههای پیشین در این نسخه به بالای سر هريك از بازیکنان منتقل شده است، یعنی نام بازیکن و نوار استقامت (Stamina) به بالای سر بازیکنها منتقل شده است و نوار قدرت ضربات به پایین پای بازیکنان منتقل شده. این نوار برای تمامی ضربهها فعال است و شما با بیشتر نگه داشتن دكمهی مورد نظر، ضربهی محکمتری به توپ وارد میکنید که این قدرت ضربه نقش مهمی در به ثمر رساندن گل و ارسال درست پاس دارد. در کل تغییرات ایجاد شده در هود بازی، برای بعضی ها به دلیل اینکه دیگر نیازی به نگاه کردن پایین صفحه ندارند خوشحال کننده و برای بعضیها به دلیل کمی شلوغ شدن صفحه ناخوشایند است و به همين خاطر بهتر بود توانایی انتخاب بین این حالت جدید و حالت قبلی وجود داشت.

قسمت Game Plan شامل تغییرات جالبی شده. جالبترین تغییر آن حالت drag & drop برای تغییر در چیدن حالت بازیکنان (Formation) و تعویض کردن بازیکن هاست که بسیار جذاب طراحی شده است. در یکی از قسمتهای موجود در Game plan به نام Link Feints نيز شما میتوانید برای چهار جهت آنالوگ راست گیم پد خود، زنجیرهای حداکثر چهارتایی از حرکات نمایشی و فریبنده ایجاد کنید و در بازی آنها را اجرا کنید. در قسمتی دیگر به نام Management Edit شما میتوانید تاکتیکهای مورد نظر خود برای تیمتان در دورههای زمانی مشخص انتخاب کنید که اگر خواستید میتوانید کنترل این قسمت را به هوش مصنوعی بدهید تا مثلاً وقتی شما با تفاوت یک گل جلو افتادید تاکتیکتان دفاعیتر شود و اگر اختلاف گلها بیشتر شد بیشتر دفاعی شوید تا اختلافتان را حفظ کنید. همچنین قسمتی به نام Coach Mode وجود دارد که با فعال کردن آن در بازی دیگر کنترل بازیکنان در دست شما نیست و شما فقط توانایی تغییر در گزینههای Game Plan را خواهید داشت.
هوش مصنوعی بازی نسبت به نسخهی قبل پیشرفت قابل ملاحظهای داشته و دیگر مثل سال گذشته پیروز شدن در درجات سختی بالا چندان راحت نیست و به چالش خواهيد اتفاد. هوش مصنوعی دروازهبانها و خطوط دفاعی نیز بهتر شده و عکس العملهای طبیعیتری از خود نشان میدهند؛ ولی هنوز اشکالاتی در هوش مصنوعی بازی ديده میشود مثلاً اگر شما به کنارههای زمین بروید و مدتها آنجا بمانید، بازیکن حریف فقط با شما حرکت میکند و هیچ تلاشی برای گرفتن توپ نمیکند (البته این اشکال بزرگ بعضاً در موقعیتهای دیگر نیز اتفاق میافتد).
هوش مصنوعی داور نيز نسبت به نسخهی قبل بهبود يافته است و مشکل نسخهی قبل که بعضی از خطاهای واضح را نمیگرفت حل شده ولی مشکل جدیدی که به وجود آمده است گرفتن خطای بیشتر از حد معمول است که دلیل آن استفادهی کمتر داور از دادن آوانتاژ است. حرکات داورها قابل قبولتر و زیباتر شده است ولی همچنان باگهایی وجود دارد مثلاً در صحنهای داور بین دیوار دفاعی در برابر ضربه ایستگاهی ایستاده بود!
تماشاچیان نیز از همه لحاظ خیلی بهتر شدهاند و بر اساس حساس بودن بازی و محبوبیت تیمها نوع نشستن آنها در پشت دروازههای دوطرف و پر بودن استادیوم تغییر میکند. شادیهای پس از گل هم نسبت به نسخه سال قبل که خیلی خشک بود و اصلاً حس شادی به بازیباز را منتقل نمیکرد، درست شده و قابل قبولتر است.

یکی از مشکلات همیشگی سری PES لیسانس نبودن خیلی از تیمها و لیگها و بعضاً بازیکنهاست که برای سبک شبیه ساز ضعف بزرگی به شمار میرود. در این نسخه همچنان خیلی از تیمها و لیگها لیسانس نیستند ولی نسبت به نسخههای قبل لیسانس تیمهای بیشتری گرفته شده است. در لیگها و جامها علاوه بر ليگ قهرمانان اروپا و جام يوفا اینبار لیسانس جام ليبرتادورس (جام باشگاههای امریکای جنوبی) و سوپر جام اروپا گرفته شده است که از شبیه سازی خوبی برخوردار هستند و حس خوبی به بازی باز میدهد. نکتهی دیگری که قابل ذکر است، انجام نگرفتن بعضی از نقل و انتقالات بازیکن هاست که این مسئله حتی در بعضی از تیمهای لیسانس شده رعایت نشده است.
یکی از قسمتهای پرطرفدار این سری در سالهای اخیر مد Become A Legend است که اینبار شامل تغییرات مثبت بیشتری است. در این نسخه پس از ساختن بازیکن برای اینکه قدرت اولیهی شما در چه زمینههایی بیشتر باشد، از 7 گزینه که هر کدام باعث بهتر بودن تعدادی از قدرتها میشود، 1 گزینه را می توانید انتخاب کنید؛ به عنوان مثال یکی از گزینهها قدرتهای مربوط به سرعت را زیاد میکند، دیگر گزینه قدرتهای مربوط به دریبل را زیاد میکند و
در این نسخه شما میتوانید پستهای جدید و Skill Card نیز آموزش ببینید. همچنین با پولی که باشگاهتان به شما میدهد میتوانید مدیر برنامهی بهتری برای خود استخدام کنید و پیشرفت بهتری پیدا کنید و راحتتر به تیمی که دوست دارید راه پیدا کنید. قبل از هر بازی مربی در رختکن موارد مورد نیاز را به شما و دیگر بازیکنها گوش زد میکند و تاکتیکی که باید از آن استفاده کنید به شما میگوید. در اول بازی قبل از شروع مسابقه در پنجرهای تاکتیکی که مربی انتخاب کرده است به شما نشان داده میشود تا طبق آن بازی کنید، البته این تاکتیک در طول مسابقه تغییر میکند که بیشتر در بین دو نیمه و یا پس از تعویض بازیکنی از تیمتان و یا پس از تغییر در نتیجه مسابقات تغییر میکند. پس از پایان بازی دوباره به رختکن میروید و نظر مربی در بازههای زمانی که تاکتیک خاصی انجام میشده به همراه اطلاعات دقيقی ديگر برای شما نشان داده میشود. در کل این مد با تغییرات مثبت خود جذابتر شده و شما را به ادامهی آن ترغیب میکند.

قدیمی ترین مد و البته پرطرفدارترین مد سری PES مد Master League است. این مد تقریباً شبیه نسخه سال گذشته است و فقط با تغییرات جزئی که باعث بهتر شدن آن شده، وارد این نسخه شده است. یکی از تغییرات و نوآوری های این نسخه استفاده از Cut-scene برای دادن جوایزی همچون بهترین بازیکن جام یوفا و ... است.
دوربین بازی نيز دچار تغییرات جالبی شده و سبک منحصر به فردی به خود گرفته ولی شاید کمی برای برخی از طرفداران این سری ناخوشایند باشد و بهتر بود دوربینهای مشابه نسخهی قبل هنوز در بازی وجود داشت و حق انتخاب را به بازی باز می داد ولی در مجموع به دوربين جديد بازی نيز خيلی زود عادت خواهيد كرد. در کل گیم پلی این نسخه در ابتدا برای طرفداران همیشگی این سری کمی مشکل ساز است ولی پس از مدتی که با تغییرات هماهنگ و آشنا شويد احتمالاً از بازی رضایت بیشتری کسب خواهيد كرد.
یکی از ویژگیها و نوآوریهای خوب این نسخه شخصی سازی و توانايی ایجاد تغییرات در بخشهای مختلف بازی است. از ساخت استادیوم گرفته تا انتخاب اینکه صدای تماشگران برای تیمتان چگونه باشد در دست شماست، که واقعاً بسیار خوب کار شده و شاید تنها مشکلی که میتوان به آن گرفت عدم قابليت به اشتراک گذاری ساختههایمان هست. دیگر ویژگی که از نسخههای نسل قبلی این سری برگشته است، قسمت محتواهای اضافه است که در این نسخه شامل بازیکنان مشهور قدیمی، تیمهای ملی قدیمی، مدل موهای عجیب و غریب و همچنین سرهای عجیب و غریب مثل کلاه خود یا مجسمه (!)، صداهای بعضی از بازیهای معروف و قدیمی شرکت Konami مثل Castlevania ، Contra و ...، سه تصویر زمینه برای منوی اصلی بازی، اضافه کردن چند قابليت به Beacome A Legend و Master League که به تنظیمات آنها اضافه میشود، اضافه شدن قسمتهایی بیشتر برای ساخت استادیوم و همچنین اضافه کردن توپهای عجیب مثل بشکه و شکلات و ... که احتمالاً در آینده باید منتظر عرضه بستههای دانلودی (DLC) از سوی سازندگان باشیم که باعث جذابیت بیشتری نيز میشوند. برای باز کردن این بستهها باید بازیهای خود را ببرید و امتیاز دریافت کنید که با آنها بتوانید این بستهها را باز کنید و این کار انگیزهی خوبی به شما برای بیشتر بازی کردن میدهد.

از بازیهایی که سالانه عرضه میشوند نباید انتظار جهش گرافیکی بزرگی داشت. این بازی خارج از این قاعده نیست و در نگاه کلی تفاوت زیادی با نسخهی قبل ندارد ولی در نگاه دقیقتر متوجه بهتر شدن جزئیات و همچنین بهتر شدن و بیشتر شدن انیمیشنها و بهتر شدن طراحی صورت و جزئیات آنها میشویم که در طبیعی شدن بازی نقش موثری دارد. البته انیمیشنها هنوز مشکلاتی دارند و بعضی از انیمیشنها خیلی خشک هستند و یا انیمیشنهای بعضی از حرکات تا حدودی تکراری و کم هستند. افکتهای به کار رفته در بازی مثل باران نیز خیلی خوب به نظر میرسد. فیزیک توپ تقریباً خوب هست ولی عالی نیست و بعضاً کمی حالت مصنوعی دارد. نورپردازی و سایه زنی هم قابل قبول کار شده و ایراد خاصی بر آن وارد نیست. استادیومها و چمن زمين نيز بهتر کار شدهاند؛ در این نسخه مجموعاً 25 استادیوم در گنجانده شده است که با ساخت استادیوم دلخواه خود میتوانید تعداد آنها را افزایش دهید.
گزارشگری بازی هنوز توسط Jon Champion انجام میشود و برای آنالیز بازی اینبار به جای Mark Lawrenson از Jim Beglin استفاده شده است. گزارشگری در این نسخه نسبت به قبل کمی بهتر شده ولی هنوز خیلی ضعف دارد و همچنان شاهد این هستیم که دقایقی از گزارش خبری نیست حتی اگر لحظهی حساس و مهمی اتفاق بیافتد. صدای ورزشگاه بهتر شده و تماشگران صداهای هماهنگتری نسبت به موقعیت بازی دارند اما باز هم هيجان كافی را آنطور كه بايد به بازی نمیدهند. در این نسخه برای اولین بار در سری PES صداهای بلندگوهای داخلی استادیوم شنیده میشود که پیشرفت كوچك اما خوبیست. بازی از لحاظ موسیقیهای متن خیلی نسبت به نسخههای قبل بهتر شده و از آهنگهای زیباتر و جذابتری استفاده شده است ولی هنوز آهنگهایی وجود دارد که شايد هرگز دوست نداشته باشيد دوباره آن را بشنویم؛ البته اين مسئله كمی سليقهايست.
یکی از تغییرات بسیار مثبت در این نسخه، رفتن به سوی آنلاین شدن همهی قسمت هاست. در این نسخه قسمت آنلاین بازی خیلی بهتر شده است و بزرگترین و بهترین قسمت اضافه شده مستر لیگ آنلاین هست که در آن شما میتوانید یک تیم را انتخاب کنید و سپس واحد پولی خود را انتخاب كرده و با دیگر افراد به صورت آنلاین بازی کنید. شما اگر بازی را مساوی و یا ببرید پول دریافت میکنید که توسط آن پول میتوانید برای تقويت تيم خود بازیکنان آزاد دیگر تیمها را خریداری کنید كه البته قیمت یک بازیکن بر اساس درخواستهایی که میشود بالاتر میرود و باید برای گرفتن یک بازیکن خوب کمی ریسک کرد و سختی كشيد. در واقع این قسمت از بازی، بسیار جذاب و اعتياد آور است.

همانطور که از مطالب گفته شده در بالا متوجه شدید اینبار Konami توانست به اکثر وعدههایش وفا کند و با تغییراتی که بیشتر مثبت بودند و همچنین گوش دادن به انتقادهای طرفداران و منتقدان، خیلی از ایرادات را رفع كند که آوردن تمام تغییرات کوچک و بزرگ در این مقاله ممکن نبود. البته هنوز هم انتقاداتی به بازی وجود دارد و امیدواریم سازندگان در نسخهی بعدی نیز تغییرات مثبتی انجام دهند و مشکلاتی که هنوز در این نسخه به چشم میخورد را حل کنند و این بازی را دوباره به اوج برسانند. در آخر این نسخه را به همه فوتبال دوستان توصیه میکنم، حتی کسانی که طی چند سال اخير دیگر اعتمادشان را از این بازی و سازندگانش از دست دادهاند.